Twee meter zend/ontvanger PA2HJS

In de nieuwsgroep nl.radio.amateur vond een discussie plaats over een montagemethode, beschreven door PAoKSB.
Sommigen waren het niet eens met de stelling van KSB, dat losse montage voordelen kan bieden boven het maken van een print.
Het artikel is te vinden in Electron van januari 1997.
Onderstaand een beschrijving van mijn twee meter zend/ontvanger, die als stuureenheid (exiter) wordt gebruikt in combinatie met transverters, zoals naar 50 MHz.
Het uitgangsvermogen is slechts 10 mW, omdat ik op 144 MHz niet actief ben.
In deze exiter is alleen de VXO als print uitgevoerd. De rest is volgens de 'KSB methode' gemaakt. Deze methode is overigens volgens mij bekend onder nog enkele duizenden andere suffixen, waaronder de 'HJS methode'.
De meest belangrijke ontwerpcriteria waren:

Plaatjes

Ik heb het apparaat op mijn scanner gelegd. Het resultaat viel me eigenlijk geheel niet tegen...
[ Bovenzijde | Onderzijde | Front ]

Beschrijving

De HJS Mk III (er waren dus al twee uitvoeringen aan voorafgegaan) is rond 1983 gebouwd. Ik weet het niet meer zo precies.

Lokale oscillator

Voor de lokale oscillator wordt een VXO toegepast. Dit is een kristaloscillator, waarbij de frequentie van het kristal door een LC kring wordt omlaag 'getrokken'.
Het idee is overgenomen van de Icom IC-202, zo'n 15 jaar geleden zeer bekend.
De stabiliteit is behoorlijk en aangezien ik mijn exiter altijd aan laat staan heb ik nooit last van een verlopende frequentie.

Modulator, 9 MHz versterker en mixer

De dubbelzijband modulator is een ringmixer met wat instelpots en trimmers om de carrier uit te doven. Nagemaakt van een Semcoset ontwerp uit de jaren '70. Deze modulator is nog uit de HJS Mk I.
Het dubbelzijband signaal wordt versterkt met BFR91 breedband transistoren, die sterk zijn tegengekoppeld voor de lineariteit. In tegenstelling tot de meeste ontwerpen, waar het kristalfilter voor de middenfrequent versterker is geplaatst, heb ik ervoor gekozen om het filter achter deze versterker te plaatsen, waardoor er geen breedband ruis naar de mixer wordt gevoerd. Daardoor is de ruisvloer van de zender zeer laag, hetgeen prettig is voor amateurs in de buurt.
Het filter is een KVG XF9B, dat een goede stopband demping heeft. Via een verzwakker is het filter aangesloten op de mixer, een SBL-2 of zo (ik kan het niet meer zien, want hij zit vast). De verzwakker zorgt voor een Ohmse aanpassing van de mixer, want dat heeft dat ding wel graag.

HF ingangstrappen en zenderversterker

Als voorversterker wordt een BF900 toegepast, een dual gate MOSFET. Gevoelig genoeg en voldoende versterking. Via een verdeler (het binnenwerk gesloopt uit een CATV verdeler) is de voorversterker aangesloten op de mixer.
De verdeler maakt een zend/ontvang omschakeling aan de 144 MHz kant overbodig en de demping ervan zorgt voor een betere aanpassing van de mixer. Simpel en zeer doeltreffend.
In de zendversterker zijn wederom BFR91 (CATV) transistoren toegepast, die stevig zijn tegengekoppeld. De lineariteit is zeer goed. De filters zorgen voor een goede spectrale reinheid. Met de spectrum analyzer konden alleen de harmonischen (288 MHz , 432 MHz etc) worden gemeten, maar die worden dan ook niet onderdrukt omdat ik dat zinloos vond. Er wordt immers altijd een transverter aangestuurd!

De Auto CW Vox en vertraging

Zodra de seinsleutel wordt neergedrukt, wordt de 9 MHz oscillator ongeveer 600 Hz omhooggeschoven en wordt de modulator uit balans gebracht, waardoor de draaggolf er doorheen komt. Een keying circuit zorgt voor de broodnodige onderbrekingen van de draaggolf en voila: zeer simpele CW. In een SSB pile-up kan bijvoorbeeld zonder afstem- en omschakelgedoe met CW worden aangeroepen, waarbij de toon ca. 600 Hz is, waardoor je 'opvalt'. Bovendien verandert je ontvanger niet zodra je op CW overschakelt. Bij menige koopdoos is dat een probleem. Mijn TS-680 (tja, toch een koopdoos) schakelt bij CW bijvoorbeeld over naar de andere zijband, waardoor de SSB stations niet meer te nemen zijn.
Een met simpele RC netwerkjes opgebouwd vertragingscircuit zorgt ervoor dat de door de zender uitgezonden tekens een beetje 'achter' lopen op de seinsleutel. Waarom? Heel simpel: mijn zender, transverter en eindtrap zijn al overgeschakeld naar de zendstand, alvorens mijn zender de eerste punt uitzendt. Een V blijft zo een V en wordt het geen U...

De op deze pagina beschreven ideeen mogen worden overgenomen tegen de volgende voorwaarde: Zend een email met je bevindingen!
[ De Thuispagina Van Henk J. Schanssema (Engelse Taal) ]